Niewinni czarodzieje

Andrzej Wajda powiedział o swoim dziele: „Niewinni czarodzieje” są dziś pewnie jednym z najbardziej obojętnych politycznie filmów, jakie zrealizowałem. Całkowicie inaczej oceniały go jednak władze z czasów Gomułki. Niewinny temat młodego lekarza, który lubi elastyczne skarpetki i dobre papierosy, posiada magnetofon i nagrywa na nim swoje rozmowy z dziewczętami, którego jedyną pasją jest gra na perkusji w jazzowym zespole Krzysztofa Komedy – okazał się bardziej drażliwy dla ideologów-wychowawców niż Armia Krajowa i powstanie warszawskie.”

„Niewinni czarodzieje” to studium psychologiczne dwojga młodych ludzi. On – to młody lekarz sportowy, „po godzinach” jazzman w piwnicy muzycznej. Wygórowanych ambicji nie ma, marzy o domku i samochodzie, do uczuć nie przywiązuje większej wagi. Ma swoje sposoby budowania pewności siebie – tleni włosy, zachowuje się swobodnie, jeździ na motocyklu, jego kawalerka to pusta nora pełniąca funkcję pokoju z różnymi trofeami i fotografią Einsteina. Ona – to dziewczyna spotkana przypadkowo w lokalu muzycznym. Nic bliższego o niej nie wiadomo. Ta para spędza ze sobą noc, prowadząc swoistą grę miłosną na miny i pozy, a jednak jest coraz bardziej sobą zafascynowana. W miarę upływu czasu beztroska erotyczna gra przeradza się w rozbieranego pokera. W grze w „zapałki” stawka jest wysoka: jeśli dziewczyna przegra, odda się Bazylemu. Ostatecznie jednak ten nie korzysta z okazji. Cynizm, nonszalancja, swoboda obyczajowa bohaterów są jedynie maską, pod którymi kryją się normalne ludzkie uczucia lub chociażby tęsknota za nimi. Pelagia wraca do Bazylego następnego dnia.
Film wywołał szeroką społeczną dyskusję. Recenzje po jego premierze były skrajnie różne – od atakujących po afirmacyjne. Nie przeszkodziło to „Niewinnym czarodziejom” w zdobyciu dyplomu na MFF w Edynburgu w 1961 roku.