Tytuł


Opowieść wigilijna

Opowieść wigilijna

Opowiadanie Karola Dickensa jest moralitetem w stylu wiktoriańskim.  więcej

Brak aktywnych wydarzeń

Wydarzenie o tym tytule nie jest obecnie dostępne w sprzedaży internetowej.

Ostatni dostępny w sieci termin: niedziela, 8 Grudzień 2019 16:00

Pokazuje głębokie doświadczenie i przemianę skąpca Ebenezera Scrooge'a w noc wigilijną. Scrooge jest samotnikiem, nie lubiącym ludzi, a dbającym jedynie o pomnażanie swojego majątku. W noc wigilijną ukazuje mu się duch Jakuba Marleya - jego zmarłego partnera w interesach, cierpiący pod ciężarem łańcucha win który wykuł sobie za życia. Jego wizyta ma uchronić Scrooge'a przed podobnym losem.

Realizatorzy:
Adaptacja i Reżyseria - Czesław Sieńko
Scenografia - Izabella Toroniewicz
Muzyka - Robert Łuczak
Choreografia - Piotr Suzin
Asystent Reżysera - Beata Przewłocka
Inspicjent - Katarzyna Kopeć


Obsada:
Aleksandra Wojtysiak - Kataryniarka - Karolina
Marta Masłowska - Dziecko IV, Żona Freda, Marta, Kolędnik, Chłopiec
Maria Makowska-Franceson - Bella, Matka, Pani Cratchit
Teresa Suchodolska - Dziecko III, ,Helen - Siostra Żony Freda, Posługaczka, Pani Fezziwig
Beata Przewłocka Bella - Narzeczona Scrooge'a, Córka Belli, Pani Dilber
Artur Hauke - Młody Ebenezer Scrooge, Atkinson, Jegomość Wysoki, Hopkins
Jacek Gudejko - Wilson, Spick-Mąż Siostry Żony Freda, Mężczyzna Ii, Mąż Karoliny
Mikołaj Ostrowski - Duch Przyszłych Wigilii, Bill, Dziecko I, Topper, Piotr, Latarnik
Mariusz Michalski - Zjawa Jakuba Marley'a, Mąż Belli, Oficer, Sklepikarz Joe, Fezziwig
Piotr Boratyński - Fred Siostrzeniec Scrooge'a, Stanley, Dziecko II, Strażnik, Jegomość , Gruby
Lesław Ostaszkiewicz - Ebenezer Scrooge-Starzec
Jerzy Przewłocki  - Bob Cratchit, Duch , Wigilijnej Przeszłości, Sternik, Jegomość Chudy
Marcin Tomasik - Duch Tegorocznej Wigilii, Pat, Karawaniarz, Mężczyzna I, Dick
Tim - Aleksandra Siedler***
Przechodzień I - Mikołaj Ostrowski
Przechodzień II - Anna Suchowiecka
Przechodzień III - Irena Adamiak
Przechodzień IV - Alan Bochnak
Przechodzień V - Piotr Szejn

 
Opowieść wigilijna

Jak głoszą legendy i baśnie, w wigilię świąt Bożego Narodzenia zdarzają się rzeczy niezwykłe i tajemnicze. Zwierzęta przemawiają ludzkim głosem, zaciera się granica między rzeczywistością i zaświatami, czasem nawet duchy odwiedzają ludzi, by zdradzić im tajemnice Boskich wyroków, pocieszyć lub udzielić przestrogi. Opowiadanie Karola Dickensa jest moralitetem w stylu wiktoriańskim. Pokazuje głębokie doświadczenie i przemianę skąpca Ebenezera Scrooge'a w noc wigilijną. Scrooge jest samotnikiem, nie lubiącym ludzi, a dbającym jedynie o pomnażanie swojego majątku. W noc wigilijną ukazuje mu się duch Jakuba Marleya - jego zmarłego partnera w interesach, cierpiący pod ciężarem łańcucha win który wykuł sobie za życia. Jego wizyta ma uchronić Scrooge'a przed podobnym losem. Początkowo nieufny, Ebenezer zmienia zdanie pod wpływem wizyt kolejnych duchów: Ducha Dawnych Świąt Bożego Narodzenia, Ducha Obecnych Świąt i Ducha Świąt Przyszłych. Duchy pokazują bohaterowi sceny z jego życia przeszłego, teraźniejszego i przyszłego.

Karol Dickens - jeden z najbardziej popularnych pisarzy angielskich XIX wieku, autor m.in. "Klubu Pickwicka" i "Dawida Copperfielda" - napisał także cykl opowiadań związanych z kultem Bożego Narodzenia. Otwiera go wydana w 1843 roku "Opowieść wigilijna", wciąż bardzo popularna i czytana na całym świecie. Opowieści o duchach były w Anglii czasów Dickensa bardzo popularne. On sam, jako mały chłopiec z zachwytem chłonął każde słowo z historyjek o zjawach i czarach. Po latach przetworzył te opowieści z dzieciństwa w formie literackiej, a historia starego egoisty Scroogea, któremu w noc wigilijną ukazują się duchy i doprowadzają do jego przemiany moralnej, spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych.

Najpiękniejsze święta w roku - przy wigilijnym stole

Nigdzie z wigilijną nocą nie wiązano tylu wierzeń i proroctw oraz świątecznych tradycji, co w Polsce. Każdy region naszego kraju miał - i ma nadal - charakterystyczne dla siebie świąteczne zwyczaje i obyczaje. Przez lata na południu i zachodzie Polski ściany izb strojono gałęziami drzew iglastych, a nad stołem wieszano podłażniki, czyli druciane kolo lub tarcze ze słomy z przypiętymi świerkowymi gałązkami. Pierwsze choinki przybyły bowiem do Polski z Niemiec dopiero w XIX wieku, a na wsi pojawiły się niedawno, bo w okresie międzywojennym.

Wieczerze wigilijne były mniej lub bardziej wystawne, zależało to oczywiście od zamożności gospodarza lub regionu. Zawsze jednak składały się z potraw postnych, których szykowano 7, 9, 11 albo też 12 (liczba apostołów). Potrawy przyrządzano z tego, co rosło w polu, sadzie, lesie i żyło w wodzie. Na stół podawano również potrawy uznawane kiedyś za żałobne (w przeszłości noszone na groby zmarłych), a wiec z maku, grochu, fasoli. Zawsze były jabłka i miód.

Wróżby wigilijne

Dzień wigilijny, od rana do wieczora, szczególnie sprzyja wszelkim wróżbom, rytuałom i obyczajom. Folklor polski był pod tym względem szczególnie bogaty i zróżnicowany w zależności od regionu. Niektóre zwyczaje zachowały się do dziś.

Choinka

Tradycja ta wywodzi się z VIII w. Św. Bonifacy, nawracając na chrześcijaństwo pogańskich Franków, kazał ściąć olbrzymi dąb, któremu oddawano cześć. Upadający dąb zniszczył wszystkie pobliskie drzewa oprócz małej sosenki. Święty uznał to za znak niebios, a młode zielone drzewko za symbol Chrystusa i chrześcijaństwa. Zwyczaj ubierania choinki w znanej formie przyszedł do nas z Niemiec na przełomie XVIII i XIX w. Zawieszane na drzewku w wigilię ozdoby i smakołyki nie były dobrane przypadkowo. I tak:

  • jabłka symbolizowały zdrowie i urodę,
  • orzechy zawijane w złotko miały zapewnić dobrobyt i siły witalne,
  • miodowe pierniki - dostatek na przyszły rok,
  • opłatek umacniał miłość, zgodę i harmonię w rodzinie,
  • łańcuchy wzmacniały rodzinne więzi
  • lampki i bombki miały chronić dom od demonów i ludzkiej nieżyczliwości
  • gwiazdka na czubku - to pamiątka gwiazdy betlejemskiej oraz znak mający pomagać w powrocie członków rodziny przebywających poza domem,
  • dzwonki oznaczały dobre nowiny i radosne wydarzenia w rodzinie
  • aniołki - to opiekunowie domu

Jemioła

Ten stary anglosaski obyczaj znajduje coraz więcej zwolenników również w naszym kraju. Pod jemiołą zakochani całują się, zwaśnione osoby łatwiej się godzą, a zawarta przyjaźń jest trwała. Zgodnie z tradycją gałązki jemioły zawiesza się nad wigilijnym stołem, najpóźniej przed pojawieniem się pierwszej gwiazdki, nad drzwiami frontowymi oraz nad kominkiem lub kuchnią. Wigilijny pęk jemioły należy trzymać przez cały rok, bo inaczej jej dobroczynna moc zniknie.

Wigilijne przesądy

  • W tym dniu nie należy się sprzeczać, kłócić ani płakać, bo niezgoda i smutek będą częste w domu aż do następnej Wigilii
  • Zachorowanie lub zranienie się zapowiada słabe zdrowie przez cały rok
  • Jeżeli w Wigilię pierwszy przyjdzie lub zatelefonuje mężczyzna, to szczęście dla tego domu, a jeśli kobieta - to choroba lub inne niepomyślne zdarzenie
  • Podczas wieczerzy wigilijnej nie należy zbyt dużo mówić czy przerywać innym, aby w przyszłym roku nie kłócić się i nie wyjawiać powierzonych sekretów
  • Nie powinno się rano nikogo budzić, każdy powinien sam wstać. Przestrzeganie punktualności było w tym dniu aż przesadne
  • Starano się nic nie pożyczać, aby nie czynić tego w nowym roku i aby nie wynieść szczęścia z domu
  • Do dziś powszechnie przestrzega się zasady, iż w Wigilię nie należy prać ani rozwieszać bielizny (a wcześniej powieszoną należy przed wigilią zdjąć). Dawniej łączono to z groźbą śmierci któregoś z domowników
  • Należy sąsiadom podrzucić śmieci, a wówczas pieniądze będą trzymały się Domu

Wigilijne obyczaje

  • Dzielenie się opłatkiem zapewnia dostatek chleba w przyszłym roku oraz symbolizuje zgodę, wybaczenie i puszczenie niepamięć wszystkich urazów
  • Nie nalezy wstawać zza stołu w trakcie posiłku. Zakaz ten nie dotyczy gospodyni lub innej osoby podającej do stołu. Nie przestrzeganie tego obyczaju wróżyło nieszczęście bądź śmierć w rodzinie
  • Do stołu należy siadać według starszeństwa, aby i schodzić z tego świata w takiej kolejności
  • Liczba potraw powinna być nieparzysta, choć dopuszczalna była ilość 12 potraw ze względu na liczbę apostołów
  • Każdą potrawę należy chociażby spróbować, aby jej nie zabrakło na stole w przyszłym roku
  • W tym dniu obowiązuje zasada: "Jak w Wigilię, tak i przez cały rok". Dlatego dobrze jest zabrać się rano do nieuciążliwej pracy, aby być zdrowym, rześkim i pracowitym przez cały rok. Nie należy się też przemęczać
  • Na stole wigilijnym kładziono siano lub słomę - symbol narodzin Pana Jezusa w stajence
  • Po wieczerzy panny i kawalerowie ciągnęli źdźbła słomy (lub siana) spod obrusa. Zielono źdźbło oznaczało ślub, zwiędłe - oczekiwanie, żółte - staropanieństwo lub pozostanie w stanie kawalerskim

Wigilijne wróżby

  • Jeżeli chcesz się przekonać, czy w nowym roku zakochasz się, zjedz jabłko i policz pestki jeśli liczba pestek jest parzysta, to odpowiedź jest pozytywna, a jeśli pestek będzie więcej niż sześć, to twoje szczęście będzie podwójne
  • Przywłaszczenie sobie jakiegoś drobiazgu przynosi szczęście przez cały rok. Oczywiście rzecz trzeba właścicielowi w jakiś sposób niepostrzeżenie podrzucić. Nie należy natomiast niczego swojego pożyczać, bo wróży to straty
  • Wszelkie długi, w miarę możliwości, wskazane jest do Wigilii zwrócić
  • Dobrze jest miec podczas wieczerzy nawet drobną sumę pieniędzy, aby nie cierpieć na ich brak przez cały rok
  • Łuski z karpia spożytego podczas wieczerzy wigilijnej, noszone w portmonetce przez cały rok, przyciągną pieniądze

Przepowiadanie pogody na następny rok

Od pasterki, czyli pierwszego dnia świąt(25 grudnia), aż do 6 stycznia, czyli święta Trzech Króli, trwa okres zwany potocznie dwunastnicą. Przez dwanaście kolejnych dni można wróżyć, jaka będzie pogoda w nadchodzących dwunastu miesiącach. A więc: 25 grudnia przepowiada pogodę na styczeń, 26 na luty, 27 na marzec, 28 na kwiecień itd.

Obchody Wigilii w różnych krajach

Wigilia w polskiej obyczajowości jest świętem bardzo rodzinnym, powszechnie uważanym za najważniejszy dzień w roku. W wielu krajach nie ma takiego znaczenia. Podobnie jak w Polsce Wigilię obchodzi się na Litwie, w Czechach i na Słowacji.

Nieznany poza Polską (z wyjątkiem Litwy) jest zwyczaj łamania się opłatkiem. W wielu krajach nie ma postu, ani Pasterki, jak np. w USA, natomiast w Holandii pasterka jest jedyną mszą w roku, podczas której kościoły są pełne.

Zwyczaje wiejskie

Na wsi po wieczerzy wigilijnej gospodarze udawali się do obory, gdzie dzielili się opłatkiem (często koloru zielonego, bo wypiekanego ze święconym zielem) ze zwierzętami, wierzono też, że w ten najbardziej szczególny dzień w roku o północy zwierzęta mówią ludzkim głosem.

Wtedy także woda w źródłach i potokach zamieniała się w wino, miód czy nawet złoto, ale trwało to bardzo krótko i tylko osobom szczególnym - niewinnym i szczęśliwym - dane było tego doświadczyć. Stąd pochodził zwyczaj rytualnego mycia się w źródlanej wodzie, nabranej o północy, które miało moc zabezpieczającą przed chorobami.

Europa

  • W Wielkiej Brytanii praktycznie Wigilii nie obchodzi się. W pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia charakterystycznym daniem obiadowym jest pieczony indyk z borówkami.
  • Wigilii nie ma również w Holandii i coraz częściej w Belgii, gdzie zamieniana jest na uroczyste śniadanie świąteczne w restauracji.
  • We Francji najważniejszy jest obiad świąteczny, z pasztetem z gęsiej lub kaczej wątróbki, ostrygami i wędzonym łososiem. Powszechnie podczas Wigilii jada się mięso, zwłaszcza indyka.
  • W Danii podczas Wigilii podaje się pieczoną kaczkę a na zakończenie ryż z owocami.
  • W Austrii na wigilijnym stole znajduje się karp lub kaczka, a w Niemczech kiełbaski i sałatka kartoflana.

Potrawy wigilijne

W zwyczajach wigilijnych obecnych było wiele elementów zaczerpniętych z pogańskiej obrzędowości, które w formie szczątkowej, nie zawsze uświadomionej, zachowały się do dnia dzisiejszego. W dzisiejszej kolacji wigilijnej związki z tymi wierzeniami zachowały się przede wszystkim w potrawach, przyrządzanych głównie z ziaren zbóż, maku, miodu, grzybów, a więc typowych dla styp pogrzebowych.

W zależności od regionu, tradycji rodzinnych, zestaw wigilijnych potraw jest różny, ale na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi. Potraw powinno być dwanaście. Każdej należy spróbować, co zapewni szczęście przez cały rok. Do najbardziej typowych należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem lub zupą grzybową), ryby przyrządzane na różne sposoby, (z najbardziej tradycyjnym karpiem), kapusta z grochem, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kotleciki z ryżu z sosem grzybowym, kluski z makiem, cukrem i miodem, kompot z suszonych owoców, zupa migdałowa czy z tradycji wschodniej kulebiak i kutia.

Typowymi atrybutami na stole wigilijnym w Polsce są:

  • opłatek
  • choinka, a często i szopka
  • prezenty
  •  postać obdarowująca dzieci i dorosłych prezentami: zazwyczaj rolę te pełni Święty Mikołaj, ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze)
  • (pierwsza) gwiazdka
  • karp
  • piernik
  • kutia lub makówki
  • kompot z suszonych owoców (śliwki, jabłka, gruszki)

Wigilia Bożego Narodzenia

Wigilia Bożego Narodzenia (wieczerza wigilijna, wieczór wigilijny) (z łac. vigilia - czuwanie, straż) to w tradycji chrześcijańskiej dzień poprzedzający święto Bożego Narodzenia, kończący okres adwentu.

Korzenie tego święta sięgają prawdopodobnie obchodów Saturnaliów w starożytnym Rzymie, gdzie chrześcijaństwo się rozwijało, lub nawet do świętowania przesilenia zimowego w epoce kamiennej.

Kolację tego dnia przyjęło nazywać się również wigilią. Zwana jest też wilią, postnikiem, bożym obiadem, a na wschodzie kutią (od głównej potrawy).

24 grudnia - Wigilia Narodzenia Pańskiego
Wieczór wigilijny w tradycji polskiej jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku. Punktem kulminacyjnym przeżyć adwentowych w rodzinach chrześcijańskich jest wigilia Bożego Narodzenia. Posiada ona bardzo bogatą liturgię domową. Geneza tej liturgii sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Obrzędy te i zwyczaje mają więc starą tradycję Wigilie w ogóle znane były już w Starym Testamencie. Obchodzono je przed każdą uroczystością, a nawet przed każdym szabatem. Było to przygotowanie do odpoczynku świątecznego. Izraelici zwali je "wieczorem".

Słowo "wigilia" pochodzi z języka łacińskiego i oznacza czuwanie. Taki był dawniej zwyczaj w Kościele, ze poprzedniego dnia przed większymi uroczystościami obowiązywał post i wierni przez całą noc oczekiwali na te uroczystość, modląc się wspólnie.

W Polsce wigilia weszła na stałe do tradycji dopiero w XVIII wieku. Główną jej częścią jest uroczysta wieczerza, złożona z postnych potraw. Wieczerza ta ma charakter rodzinny. Zaprasza się czasami na nią, oprócz krewnych, osoby mieszkające samotnie.

Wolne miejsce przy stole

Znany i powszechny jest obecnie w Polsce zwyczaj pozostawiania wolnego miejsca przy stole wigilijnym. Trudno dokładnie ustalić jego genezę. Zapewne jest to zwyczaj późniejszy, gdyż nie wspomina o nim żaden z historyków obyczajów polskich. Miejsce to przeznaczone bywa przede wszystkim dla przygodnego gościa, zbłąkanego wędrowca. Zbigniew Kossak pisze, że "ktokolwiek zajdzie w dom polski w święty wieczór wigilijny, zajmie to miejsce i będzie przyjęty jak brat".
Pozostawiając wolne miejsce przy stole wyrażamy również pamięć o naszych bliskich, którzy nie mogą świąt spędzić z nami. Miejsce to może również przywodzić nam na pamięć zmarłego członka rodziny.

Pierwsza Gwiazda

W Polsce wieczerze wigilijną rozpoczynało się, gdy na niebie ukazała się pierwsza gwiazda. Czyniono tak na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, którą według Ewangelisty, św. Mateusza, ujrzeli Mędrcy, zwani tez Trzema Królami. Zwyczaj ten był i nadal jest głęboko zakorzeniony w polskiej kulturze. Wspomina o nim m.in. Władysław Reymont w "Chłopach" oraz Maria Dąbrowska w "Uśmiechu dzieciństwa". Oskar Kolberg stwierdza, że jest to bardzo stary zwyczaj przestrzegany w rodzinach katolickich.

Przysłowia i powiedzenia

Gdy na gody biało na wiosnę śniegu mało

Jakiś w wigilię - takiś w cały rok

Kto w wigilię oberwie - będzie bity cały rok

Gdy na Boże Narodzenie jasno - na gumnie ciasno

Jak w Wigilię z dachu ciecze, jeszcze się zima długo powlecze

Gdy w Narodzenie pogodnie, będzie tak cztery tygodnie

Boże Narodzenie po lodzie, Wielkanoc po wodzie

Gdy w dzień Adama i Ewy mróz i pięknie, zima wcześnie pęknie

W dzień Adama i Ewy daruj bliźniemu gniewy

Adam i Ewa pokazują, jaki styczeń i luty po nich następują

W Boże Narodzenie słonko świeci, tak i tydzień zleci

Wigilia jasna, święty Jan ciemny, obiecują rok przyjemny

Gdy w Boże Narodzenie pola są zielone, na Wielkanoc będą śniegiem przywalone

Gdy choinka tonie w wodzie, jajko toczy się po lodzie

Jeśli pola zielone, gdy się Chrystus rodzi, Zmartwychwstaniu śnieg z deszczem przeszkodzi

Nasza oferta


Zapraszamy do wspólnej muzycznej zabawy w Konsulacie Kultury! Bilety: 18 zł od dziecka (opiekun wejście bezpłatne)

Polub Nas


Proponujemy również


Festiwal Globaltica 2024

Park Kolibki, Gdynia

GLOBALTICA to wyjątkowe wydarzenie w letnim kalendarzu imprez kulturalnych.

Hevelka - Festiwal Alkoholi

Polsat Plus Arena Gdańsk

Hevelka powraca, by jak co roku zapewnić mieszkańcom i gościom Trójmiasta doskonałą rozrywkę i możliwość rozsmakowania się w polskich wyrobach…

II edycja Targów Włóczek i Akcesoriów Dziewiarskich w Trójmieście.

Zapisz się na newsletter

Otrzymuj powiadomienia o najnowszych wydarzeniach!

Uwaga! Czas sesji koszyka wkrótce wygaśnie!
pozostało czasu:
00:00

pozycji w koszyku

suma:


Czas sesji upłynął. Aby dokonać zakupu biletów należy je ponownie dodać do koszyka.